گزیده ای از رباعیات دلنشین سعدی

گزیده ای از رباعیات دلنشین سعدی

گر دل به کسی دهند، باری به تو دوست

گر دل به کسی دهند، باری به تو دوست
کت خوی خوش و بوی خوش و روی نکوست
از هر که وجود صبر بتوانم کرد
الا ز وجودت ، که وجودم همه اوست

رباعیات سعدی
آن را که نظر به سوی هر کس باشد

آن را که نظر به سوی هر کس باشد
در دیدهٔ صاحبنظران خس باشد
قاضی به دو شاهد بدهد فتوی شرع
در مذهب عشق شاهدی بس باشد

رباعیات سعدی
شمع ارچه به گریه جانگدازی می‌کرد

شمع ارچه به گریه جانگدازی می‌کرد
گریه زده خندهٔ مجازی می‌کرد
آن شوخ سرش را ببریدند و هنوز
استاده بد و زبان‌درازی می‌کرد

رباعیات سعدی
کس نیست که غم از دل ما داند برد

کس نیست که غم از دل ما داند برد
یا چارهٔ کار عشق بتواند برد
گفتم که به شوخی ببرد دست از ما
زین دست که او پیاده می‌داند برد

رباعیات سعدی
از بس که بیازرد دل دشمن و دوست

از بس که بیازرد دل دشمن و دوست
گویی به گناه مسخ کردندش پوست
وقتی غم او بر همه دلها بودی
اکنون همه غمهای جهان بر دل اوست

رباعیات سعدی
گویند هوای فصل آزار خوشست

گویند هوای فصل آزار خوشست
بوی گل و بانگ مرغ گلزار خوشست
ابریشم زیر ونالهٔ زار خوشست
ای بیخبران اینهمه با یار خوشست

رباعیات سعدی
شبها گذرد که دیده نتوانم بست

شبها گذرد که دیده نتوانم بست
مردم همه از خواب و من از فکر تو مست
باشد که به دست خویش خونم ریزی
تا جان بدهم دامن مقصود به دست

رباعیات سعدی
آن یار که عهد دوستاری بشکست

آن یار که عهد دوستاری بشکست
می‌رفت و منش گرفته دامان در دست
می‌گفت دگرباره به خوابم بینی
پنداشت که بعد از آن مرا خوابی هست

رباعیات سعدی
هر ساعتم اندرون بجوشد خون را

هر ساعتم اندرون بجوشد خون را
واگاهی نیست مردم بیرون را
الا مگر آنکه روی لیلی دیدست
داند که چه درد می‌کشد مجنون را؟

رباعیات سعدی
ما حاصل عمری به دمی بفروشیم

ما حاصل عمری به دمی بفروشیم
صد خرمن شادی به غمی بفروشیم
در یک دم اگر هزار جان دست دهد
در حال به خاک قدمی بفروشیم.

رباعیات سعدی
گفتم که دگر چشم به دلبر نکنم

گفتم که دگر چشم به دلبر نکنم
صوفی شوم و گوش به منکر نکنم
دیدم که خلاف طبع موزون من است
توبت کردم که توبه دیگر نکنم

رباعیات سعدی
آن درد ندارم که طبیبان دانند

آن درد ندارم که طبیبان دانند
دردیست محبت که حبیبان دانند
ما را غم روی آشنایی کشتست
این حال نباید که غریبان دانند

رباعیات سعدی
در خرقهٔ توبه آمدم روزی چند

در خرقهٔ توبه آمدم روزی چند
چشمم به دهان واعظ و گوش به پند
ناگاه بدیدم آن سهی سرو بلند
وز یاد برفتم سخن دانشمند

رباعیات سعدی
من خاک درش به دیده خواهم رفتن

من خاک درش به دیده خواهم رفتن
ای خصم بگوی هرچه خواهی گفتن
چون پای مگس که در عسل سخت شود
چندانکه برانی نتواند رفتن

رباعیات سعدی
دریاب کزین جهان گذر خواهد بود

دریاب کزین جهان گذر خواهد بود
وین حال به صورتی دگر خواهد بود
گر خو همه خلق زیردستان تواند
دست ملک‌الموت زبر خواهد بود

رباعیات سعدی
آن گل که هنوز نو به دست آمده بود

آن گل که هنوز نو به دست آمده بود
نشکفته تمام باد قهرش بربود
بیچاره بسی امید در خاطر داشت
امید دراز و عمر کوتاه چه سود؟

رباعیات سعدی
نه هر که ستم بر دگری بتواند

نه هر که ستم بر دگری بتواند
بیباک چنانکه می‌رود می‌راند
پیداست که امر و نهی تا کی ماند
ناچار زمانه داد خود بستاند

رباعیات سعدی
هر دولت و مکنت که قضا می‌بخشد

هر دولت و مکنت که قضا می‌بخشد
در وهم نیاید که چرا می‌بخشد
بخشنده نه از کیسهٔ ما می‌بخشد
ملک آن خداست تا کرا می‌بخشد

رباعیات سعدی
نادان همه جا با همه کس آمیزد

نادان همه جا با همه کس آمیزد
چون غرقه به هر چه دید دست آویزد
با مردم زشت نام همراه مباش
کز صحبت دیگدان سیاهی خیزد

رباعیات سعدی
نه هر که زمانه کار او دربندد

نه هر که زمانه کار او دربندد
فریاد و جزع بر آسمان پیوندد
بسیار کسا که اندرونش چون رعد
می‌نالد و چون برق لبش می‌خندد

رباعیات سعدی
تدبیر صواب از دل خوش باید جست

تدبیر صواب از دل خوش باید جست
سرمایهٔ عافیت کفافست نخست
شمشیر قوی نیاید از بازوی سست
یعنی ز دل شکسته تدبیر درست

رباعیات سعدی
آیین برادری و شرط یاری

آیین برادری و شرط یاری
آن نیست که عیب من هنر پنداری
آنست که گر خلاف شایسته روم
از غایت دوستیم دشمن داری

رباعیات سعدی
گر سنگ همه لعل بدخشان بودی

گر سنگ همه لعل بدخشان بودی
پس قیمت سنگ و لعل یکسان بودی
گر در همه چاهی آب حیوان بودی
دریافتنش بر همه آسان بودی

رباعیات سعدی
تنها ز همه خلق و نهان می‌گریم

تنها ز همه خلق و نهان می‌گریم
چشم از غم دل به آسمان می‌گریم
طفل از پی مرغ رفته چون گریه کند
بر عمر گذشته همچنان می‌گریم

رباعیات سعدی
تا دل ز مراعات جهان برکندم 

تا دل ز مراعات جهان برکندم
صد نعمت را به منتی نپسندم
هر چند که نو آمده‌ام از سر ذوق
بر کهنه جهان چون گل نو می‌خندم

مطلب مرتبط:

گلچین غزلیات زیبای سعدی

گلچین تک بیتی های زیبای سعدی

گلچین اشعار سعدی

رباعیات زیبا و دلنشین فخرالدین عراقی

رباعیات فخرالدین عراقی (2)

اندر همه عمر خود شبی وقت نماز		آمد بر من خیال معشوق فراز
برداشت ز رخ نقاب و می گفت مرا:		باری، بنگر، که از که می‌مانی باز؟

دل ز آرزوی تو بی‌قرار است هنوز		جان در طلبت بر سر کار است هنوز
دیده به جمالت ارچه روشن شد، لیک		هم بر سر آن گریه‌ی زار است هنوز

بیزار شد از من شکسته همه کس		من مانده‌ام اکنون و همان لطف تو بس
فریاد رسی ندارم، ای جان و جهان		در جمله جهان بجز تو، فریادم رس

ای دل، سر و کار با کریم است، مترس		لطفش چو خداییش قدیم است، مترس
از کرده و ناکرده و نیک و بد ما		بی سود و زیان است، چه بیم است؟ مترس

ای دل، قلم نقش معما می‌باش		فراش سراپرده‌ی سودا می‌باش
ماننده‌ی پرگار به گرد سر خویش		می‌گرد و به طبع پای بر جا می‌باش

امشب چو جمال داده‌ای خب می‌باش		مه طلعت و گل رخ و شکرلب می‌باش
ای شب، چو من از تو روز خود یافته‌ام		تا صبح قیامت بدمد شب می‌باش

آمد به سر کوی تو مسکین درویش		با چشم پرآب و با دل پاره‌ی ریش
بگذار که در پای تو اندازد سر		کو بی‌رخ خوب تو ندارد سر خویش

در دل همه خار غم شکستیم دریغ!		وز دست غم عشق نرستیم دریغ!
عمری به امید یار بردیم بسر		با یار دمی خوش ننشستیم دریغ!

حاشا! که کند دل به دگر جا منزل		او را ز رخ که گردد از عشق خجل
گردیده به کس در نگرد عیبی نیست		کو شاهد دیده است و او شاهد دل

خاک سر کوی آن بت مشکین خال		می‌بوسیدم شبی به امید وصال
پنهان ز رقیب آمد و در گوشم گفت:		می‌خور غم ما و خاک بر لب میمال

در کوی خرابات نه نو آمده‌ام		یاری دارم ز بهر او آمده‌ام
گر یار مرا کوزه‌کشی فرماید		من هم به کشیدن سبو آمده‌ام

ای جان و جهان، تو را ز جان می‌طلبم		سرگشته تو را گرد جهان می‌طلبم
تو در دل من نشسته‌ای فارغ و من		از تو ز جهانیان نشان می‌طلبم

عمری است که در کوی خرابی رفتم		در راه خطا و ناصوابی رفتم
کار من سر بسر پریشان شده را		دریاب، که گر تو درنیابی رفتم

ای یار رخ تو کرده هر دم شادم		یک دم رخ تو نمی‌رود از یادم
با یاد تو، ای دوست، همی بودم خوش		زاندم که ز نزدیک تو دور افتادم

آن وصل تو باز، آرزو می‌کندم		گفتن به تو راز، آرزو می‌کندم
خفتن ببرت به ناز تا روز سپید		شب‌های دراز، آرزو می‌کندم

بی روی تو، ای دوست، به جان در خطرم		در من نظری کن، که ز هر بد بترم
جانا، تو بیک بارگی از من بمبر		کز لطف تو من امید هرگز نبرم

دل نزد تو است، اگر چه دوری ز برم		جویای توام، اگر نپرسی خبرم
خالی نشود خیالت از چشم ترم		در کوزه تو را بینم اگر آب خورم

دل پیشکش نرگس مستت آرم		جان تحفه‌ی آن زلف چو شستت آرم
سرگردانم ز هجر، معلومم نیست		در پای که افتم که به دستت آرم؟

امشب نظری به روی ساقی دارم		ای صبح، مدم، که عیش باقی دارم
شاید که بر افلاک زنم خیمه، از آنک		با همدم روح هم وثاقی دارم

امشب نظری بروی ساقی دارم		وز نوش لبش حیات باقی دارم
جانا، سخن وداع در باقی کن		کین باقی عمر با تو باقی دارم

ای دوست، بیا، که با تو باقی دارم		با هجر تو چند وثاقی دارم؟
در من نظری کن، که مگر باز رهم		زین درد که از درد عراقی دارم

در سر هوس شراب و ساقی دارم		تا جام جهان نمای باقی دارم
گر بر در میخانه روم، شاید، از انک		با دوست امید هم وثاقی دارم

جانا، ز دل ار کباب خواهی، دارم		وز خون جگر شراب خواهی، دارم
با آنکه ندارم از جهان بر جگر آب		چندان که ز دیده آب خواهی دارم

اندر غم تو نگار، همچون نارم		می‌سوزم و می‌سازم و دم برنارم
تا دست به گردن تو اندر نارم		آکنده به غم چو دانه اندر نارم

یارب، به تو در گریختم بپذیرم		در سایه‌ی لطف لایزالی گیرم
کس را گذر از جاده‌ی تقدیر تو نیست		تقدیر تو کرده‌ای، تو کن تدبیرم

چون قصه‌ی هجران و فراق آغازم		از آتش دل چو شمع خوش بگدازم
هر شام که بگذشت مرا غمگین دید		می‌سوزم و در فراقشان می‌سازم

بگذار، اگر چه رندم و اوباشم		تا خاک سر کوی تو بر سر پاشم
بگذار، که بگذرم به کویت نفسی		در عمر مگر یک نفسی خوش باشم

پیوسته صبور و رنج‌کش می‌باشم		وندر پی عاشقان ترش می‌باشم
دل در دو جهان هیچ نخواهم بستن		با آنکه مرا خوش است خوش می‌باشم

با نفس خسیس در نبردم، چه کنم؟		وز کرده‌ی خویشتن به دردم، چه کنم؟
گیرم که به فضل در گزاری گنهم		با آنکه تو دیدی که چه کردم، چه کنم؟

آوازه‌ی حسنت از جهان می‌شنوم		شرح غمت از پیر و جوان می‌شنوم
آن بخت ندارم که ببینم رویت		باری، نامت ز این و آن می‌شنوم

آزاده دلی ز خویشتن می‌خواهم		و آسوده کسی ز جان و تن می‌خواهم
آن به که چنان شوم که او می‌خواهد		کاین کار چنان نیست که من می‌خواهم

در عشق تو زارتر ز موی تو شدیم		خاک قدم سگان کوی تو شدیم
روی دل هر کسی به روی دگری است		ماییم که بت‌پرست روی تو شدیم

وقت است که بر لاله خروشی بزنیم		بر سبزه و گل‌خانه فروشی بزنیم
دفتر به خرابات فرستیم به می		بر مدرسه بگذریم و دوشی بزنیم

امروز به شهر دل پریشان ماییم		ننگ همه دوستان و خویشان ماییم
رندان و مقامران رسوا شده را		گر می‌طلبی، بیا، که ایشان ماییم

چون درد نداری، ای دل سرگردان		رفتن ببر طبیب بی‌فایده دان
درمان طلبد کسی که دردی دارد		چون نیست تو را درد چه جویی درمان؟

هر دم شب هجران تو، ای جان و جهان		تاریک‌تر است و می‌نگیرد نقصان
یا دیده‌ی بخت من مگر کور شده است؟		یا نیست شب هجر تو را خود پایان؟

هر شب به سر کوی تو آیم به فغان		باشد که کنی درد دلم را درمان
گر بر در تو بار نیابم، باری		از پیش سگان کوی خویشم، بمران

تا چند مرا به دست هجران دادن؟		آخر همه عمر عشوه نتوان دادن
رخ باز نمای، تا روان جان بدهم		در پیش رخ تو می‌توان جان دادن

هان! راز دل خسته‌ی ما فاش مکن		با یار عزیز خویش پرخاش مکن
آن دل که به هر دو کون سر در ناورد		اکنون که اسیر توست رسواش مکن

خورشید رخا، ز بنده تحویل مکن		این وصل مرا به هجر تبدیل مکن
خواهی که جدا شوی ز من بی‌سببی؟		خود دهر جدا کند، تو تعجیل مکن

ای نفس خسیس، رو تباهی می‌کن		تا جان خسته است روسیاهی می‌کن
اکنون چو امید من فگندی بر خاک		خاکت به سر است، هر چه خواهی می‌کن

آخر بدمد صبح امید از شب من		آخر نه به جایی برسد یارب من؟
یا در پایت فگند بینم سر خویش		یا بر لب تو نهاده بینم لب من

ای یاد تو آفت سکون دل من		هجر و غم تو ریخته خون دل من
من دانم و دل که در فراقت چونم		کس را چه خبر ز اندرون دل من؟

ای دل، پس زنجیر تو دیوانه نشین		در دامن درد خویش مردانه نشین
ز آمد شد بیهوده تو خود را پی کن		معشوق چو خانگی است در خانه نشین

گر زانکه بود دل مجاهد با تو		همرنگ شود فاسق و زاهد با تو
تو از سر شهوتی که داری، برخیز		تا بنشیند هزار شاهد با تو

ای مایه‌ی اصل شادمانی غم تو		خوشتر ز حیات جاودانی غم تو
از حسن تو رازها به گوش دل من		گوید به زبان بی‌زبانی غم تو

ای زندگی تو و توانم همه تو		جانی و دلی، ای دل و جانم همه تو
تو هستی من شدی، از آنم همه من		من نیست شدم در تو، از آنم همه تو

آن کیست که بی‌جرم و گنه زیست؟ بگو		بی‌جرم و گناه در جهان کیست؟ بگو
من بد کنم و تو بد مکافات کنی		پس فرق میان من تو چیست؟ بگو

در عشق تو بی‌تو چون توان زیست؟ بگو		و آرام دلم جز تو دگر کیست؟ بگو
با مات خود این دشمنی از بهر چه خاست؟		جز دوستی تو جرم ما چیست؟ بگو

دارم دلکی به تیغ هجران خسته		از یار جدا و با غمش پیوسته
آیا بود آنکه بار دیگر بینم		با یار نشسته و ز غم وارسته؟

چندن که خم باده‌پرست است بده		چندان که در توبه نبسته است بده
تا این قفس جسم مرا طوطی عمر		در هم نشکسته است و نجسته است بده

دل در طلب دنیی دون هیچ منه		بر دل غم او کم و فزون هیچ منه
خواهی که به بارگاه شاهی برسی		از کوی طلب پای برون هیچ منه

آنم که توام ز خاک برداشته‌ای		نقشم به مراد خویش بنگاشته‌ای
کارم به مراد خود چو نگذاشته‌ای		می‌رویم از آن‌سان که توام کاشته‌ای

ای لطف تو دستگیر هر بی‌سر و پای		احسان تو پایمرد هر شاه و گدای
من لولیکم، گدای بی‌برگ و نوای		لولی گدای را عطایی فرمای

پیری بدر آمد ز خرابات فنای		در گوش دلم گفت که: ای شیفته رای
گر می‌طلبی بقای جاوید مباش		بی‌باده‌ی روشن اندرین تیره‌سرای

عشقی نبود چو عشق لولی و گدای		افگنده کلاه از سر و نعلین از پای
پا بر سر جان نهاده، دل کرده فدای		بگذاشته از بهر یکی هر دو سرای

عیشی نبود چو عیش لولی و گدای		او را نه خرد، نه ننگ و نه خانه، نه جای
اندر ره عشق می‌دود بی‌سر و پای		مشغول یکی و فارغ از هر دو سرای

نی بر سر کوی تو دلم یافته جای		نی در حرم وصل نهاده جان پای
سرگشته چنین چند دوم گرد جهان؟		ای راه‌نما، مرا به خود راه‌نمای

ای کاش! به سوی وصل راهی بودی		یا در دلم از صبر سپاهی بودی
ای کاش! چو در عشق تو من کشته شوم		جز دوستی توام گناهی بودی

با یار به بوستان شدم رهگذری		کردم نظری سوی گل از بی‌صبری
آمد بر من نگار و در گوشم گفت:		رخسار من اینجا و تو در گل نگری؟

نی کرده شبی بر سر کویت گذری		نی بوی خوشت به من رسیده سحری
نی یافته از تو اثری، یا خبری		عمرم بگذشت بی‌تو، آخر نظری

بردی دلم، ای ماهرخ بازاری		زان در پی تو ناله کنم، یا زاری
جان نیز به خدمت تو خواهم دادن		تا بو که دل برده‌ی من باز آری

چون در دلت آن بود که گیری یاری		برگردی ازین دلشده بی‌آزاری
چون روز وداع بود بایستی گفت		تا سیر ترت دیده بدیدی، باری

ای منزل دوست، خوش هوایی داری		پیداست که بوی آشنایی داری
خاک کف تو چو سرمه در دیده کشم		زیرا که نشان از کف پایی داری

در عشق، اگر بسی ملامت ببری		تا ظن نبری جان به قیامت ببری
انصاف ده از خویشتن، ای خام طمع		عاشق شوی و جان به سلامت ببری؟

از آتش غم چند روانم سوزی؟		وز ناوک غمزه چند جانم دوزی؟
گویی که: مخور غم، چه کنم گر نخورم؟		چون نیست مر از تو بجز غم روزی

هر لحظه ز چهره آتشی افروزی		تا جان من سوخته‌دل را سوزی
چون دوست نداری تو بدآموزان را		ای نیک، تو این بد ز که می‌آموزی؟

هم دل به دلستانت رساند روزی		هم جان بر جانانت رساند روزی
از دست مده دامن دردی که تو راست		کین درد به درمانت رساند روزی

آیا خبرت شود عیانم روزی؟		تا بر دل خود دمی نشانم روزی
دانم که نگیری، ای دل و جان، دستم		در پای تو جان و دل فشانم روزی

ای کرده به من غم تو بیداد بسی		دریاب، که نیست جز تو فریاد رسی
جانا، چه زیان بود اگر سود کند		از خوان سگان سر کویت مگسی؟

گر شهره شوی به شهر شرالناسی		ور گوشه گرفته‌ای، تو در وسواسی
به زان نبود، گر خضر و الیاسی		کس نشناسد تو را، تو کس نشناسی؟

چون خاک زمین اگر عناکش باشی		وز باد هوای دهر ناخوش باشی
زنهار! ز دست ناکسان آب حیات		بر لب ننهی، گرچه در آتش باشی

ای کاش! بدانمی که من کیستمی؟		تا در نظرش بهتر ازین زیستمی
یا جمله تنم دیده شده، تا شب و روز		در حسرت عمر رفته بگریستمی

گر مونس و همدمی دمی یافتمی		زو چاره و مرهمی همی یافتمی
از آتش دل سوختمی سر تا پای		از دیده اگر نمی نمی‌یافتمی

گر من به صلاح خویش کوشان بدمی		سالار همه کبودپوشان بدمی
اکنون که اسیر و رند و می‌خوار شدم		ای کاش! غلام می‌فروشان بدمی

حال من خسته‌ی گدا می‌دانی		وین درد دل مرا دوا می‌دانی
با تو چه کنم قصه‌ی درد دل ریش؟		ناگفته چو جمله حال ما می‌دانی

در عشق ببر از همه، گر بتوانی		جانا طلب کسی مکن، تا دانی
تا با دگرانت سر و کاری باشد		با ما سر و کارت نبود، نادانی

گفتم که: اگر چه آفت جان منی		جان پیش کشم تو را، که جانان منی
گفتا که: اگر بنده‌ی فرمان منی		آن دگران مباش، چون زآن منی

ای کرده غمت با دل من روی به روی		زلف تو کند حال دلم موی به موی
اندر طلبت چو لولیان می‌گردم		دور از در تو، دربدر و کوی به کوی

تو واقف اسرار من آنگاه شوی		کز دیده و دل بنده‌ی آن ماه شوی
روزیت اگر به روز من بنشاند		از حالت شب‌های من آگاه شوی

هر بوی که از مشک و قرنفل شنوی		از دولت آن زلف چو سنبل شنوی
چون نغمه‌ی بلبل ز پی گل شنوی		گل گفته بود هر چه ز بلبل شنوی

ای لطف تو دستگیر هر رسوایی		وی عفو تو پرده‌پوش هر خود رایی
بخشای بدان بنده، که اندر همه عمر		جز درگه تو دگر ندارد جایی

مطلب مرتبط:

رباعیات زیبای فخرالدین عراقی (1)

گلچین غزلیات زیبای عراقی

 گلچین اشعار فخرالدین عراقی

گلچین رباعیات زیبای خیام نیشابوری

 رباعیات زیبای خیام (2)

رباعیات خیام
یک روز ز بند عالم آزاد نیم 

یک روز ز بند عالم آزاد نیم
یک دمزدن از وجود خود شاد نیم
شاگردی روزگار کردم بسیار
در کار جهان هنوز استاد نیم

رباعیات خیام
از دی که گذشت هیچ ازو یاد مکن

از دی که گذشت هیچ ازو یاد مکن
فردا که نیامده ست فریاد مکن
برنامده و گذشته بنیاد مکن
حالی خوش باش و عمر بر باد مکن.

رباعیات خیام
برخیز و مخور غم جهان گذران

برخیز و مخور غم جهان گذران
بنشین و دمی به شادمانی گذران
در طبع جهان اگر وفایی بودی
نوبت بتو خود نیامدی از دگران

رباعیات خیام
قانع به یک استخوان چو کرکس بودن

قانع به یک استخوان چو کرکس بودن
به ز آن که طفیل خوان ناکس بودن
با نان جوین خویش حقا که به است
کالوده و پالوده هر خس بودن

رباعیات خیام
قومی متفکرند اندر ره دین

قومی متفکرند اندر ره دین
قومی به گمان فتاده در راه یقین
میترسم از آن که بانگ آید روزی
کای بیخبران راه نه آنست و نه این

رباعیات خیام
می خوردن و گرد نیکوان گردیدن

می خوردن و گرد نیکوان گردیدن
به زانکه بزرق زاهدی ورزیدن
گر عاشق و مست دوزخی خواهد بود
پس روی بهشت کس نخواهد دیدن

رباعیات خیام
نتوان دل شاد را به غم فرسودن

نتوان دل شاد را به غم فرسودن
وقت خوش خود بسنگ محنت سودن
کس غیب چه داند که چه خواهد بودن
می باید و معشوق و به کام آسودن

رباعیات خیام
از آمدن و رفتن ما سودی کو 

از آمدن و رفتن ما سودی کو
وز تار امید عمر ما پودی کو
چندین سروپای نازنینان جهان
می‌سوزد و خاک می‌شود دودی کو

رباعیات خیام
از تن چو برفت جان پاک من و تو

از تن چو برفت جان پاک من و تو
خشتی دو نهند بر مغاک من و تو
و آنگاه برای خشت گور دگران
در کالبدی کشند خاک من و تو

رباعیات خیام
می‌خور که فلک بهر هلاک من و تو

می‌خور که فلک بهر هلاک من و تو
قصدی دارد بجان پاک من و تو
در سبزه نشین و می روشن میخور
کاین سبزه بسی دمد ز خاک من و تو

رباعیات خیام
ز آن می که حیات جاودانیست بخور

ز آن می که حیات جاودانیست بخور
سرمایه لذت جوانی است بخور
سوزنده چو آتش است لیکن غم را
سازنده چو آب زندگانی است بخور

رباعیات خیام
ای دل غم این جهان فرسوده مخور

ای دل غم این جهان فرسوده مخور
بیهوده نئی غمان بیهوده مخور
چون بوده گذشت و نیست نابوده پدید
خوش باش غم بوده و نابوده مخور

رباعیات خیام
آنها که کهن شدند و اینها که نوند

آنها که کهن شدند و اینها که نوند
هر کس بمراد خویش یک تک بدوند
این کهنه جهان بکس نماند باقی
رفتند و رویم دیگر آیند و روند

رباعیات خیام
آنکس که زمین و چرخ و افلاک نهاد

آنکس که زمین و چرخ و افلاک نهاد
بس داغ که او بر دل غمناک نهاد
بسیار لب چو لعل و زلفین چو مشک
در طبل زمین و حقه خاک نهاد

رباعیات خیام
از آمدنم نبود گردون را سود

از آمدنم نبود گردون را سود
وز رفتن من جلال و جاهش نفزود
وز هیچ کسی نیز دو گوشم نشنود
کاین آمدن و رفتنم از بهر چه بود

رباعیات خیام
افسوس که سرمایه ز کف بیرون شد

افسوس که سرمایه ز کف بیرون شد
وز دست اجل بسی جگرها خون شد
کس نامد از آن جهان که پرسم از وی
کاحوال مسافران دنیا چون شد

رباعیات خیام
ای بس که نباشیم و جهان خواهد بود

ای بس که نباشیم و جهان خواهد بود
نی نام زما و نی‌نشان خواهد بود
زین پیش نبودیم و نبد هیچ خلل
زین پس چو نباشیم همان خواهد بود

رباعیات خیام
این قافله عمر عجب میگذرد

این قافله عمر عجب میگذرد
دریاب دمی که با طرب میگذرد
ساقی غم فردای حریفان چه خوری
پیش آر پیاله را که شب میگذرد

رباعیات خیام
تا چند اسیر رنگ و بو خواهی شد

تا چند اسیر رنگ و بو خواهی شد
چند از پی هر زشت و نکو خواهی شد
گر چشمه زمزمی و گر آب حیات
آخر به دل خاک فرو خواهی شد

رباعیات خیام
زان پیش که بر سرت شبیخون آرند

زان پیش که بر سرت شبیخون آرند
فرمای که تا باده گلگون آرند
تو زر نئی ای غافل نادان که ترا
در خاک نهند و باز بیرون آرند

رباعیات خیام
عمرت تا کی به خودپرستی گذرد

عمرت تا کی به خودپرستی گذرد
یا در پی نیستی و هستی گذرد
می نوش که عمریکه اجل در پی اوست
آن به که به خواب یا به مستی گذرد

رباعیات خیام
کس مشکل اسرار اجل را نگشاد

کس مشکل اسرار اجل را نگشاد
کس یک قدم از دایره بیرون ننهاد
من می‌نگرم ز مبتدی تا استاد
عجز است به دست هر که از مادر زاد

رباعیات خیام
کم کن طمع از جهان و می‌زی خرسند

کم کن طمع از جهان و می‌زی خرسند
از نیک و بد زمانه بگسل پیوند
می در کف و زلف دلبری گیر که زود
هم بگذرد و نماند این روزی چند

رباعیات خیام
گر یک نفست ز زندگانی گذرد

گر یک نفست ز زندگانی گذرد
مگذار که جز به شادمانی گذرد
هشدار که سرمایه سودای جهان
عمرست چنان کش گذرانی گذرد

رباعیات خیام
گویند بهشت و حورعین خواهد بود

گویند بهشت و حورعین خواهد بود
آنجا می و شیر و انگبین خواهد بود
گر ما می و معشوق گزیدیم چه باک
چون عاقبت کار چنین خواهد بود

مطلب مرتبط:

رباعیات زیبای خیام نیشابوری (1)

گلچین اشعار خیام نیشابوری

رباعیات زیبای خیام نیشابوری

رباعیات زیبای خیام نیشابوری (1)

رباعیات خیام
ایام زمانه از کسی دارد ننگ

ایام زمانه از کسی دارد ننگ
کو در غم ایام نشیند دلتنگ
می خور تو در آبگینه با ناله چنگ
زان پیش که آبگینه آید بر سنگ

رباعیات خیام
ای دوست بیا تا غم فردا نخوریم

ای دوست بیا تا غم فردا نخوریم
وین یکدم عمر را غنیمت شمریم
فردا که ازین دیر فنا درگذریم
با هفت هزار سالگان سر بسریم

رباعیات خیام
این چرخ فلک که ما در او حیرانیم

این چرخ فلک که ما در او حیرانیم
فانوس خیال از او مثالی دانیم
خورشید چراغ دان و عالم فانوس
ما چون صوریم کاندر او حیرانیم

رباعیات خیام
برخیز ز خواب تا شرابی بخوریم

برخیز ز خواب تا شرابی بخوریم
زان پیش که از زمانه تابی بخوریم
کاین چرخ ستیزه روی ناگه روزی
چندان ندهد زمان که آبی بخوریم

رباعیات خیام
بر مفرش خاک خفتگان می‌بینم

بر مفرش خاک خفتگان می‌بینم
در زیرزمین نهفتگان می‌بینم
چندانکه به صحرای عدم مینگرم
ناآمدگان و رفتگان می‌بینم

رباعیات خیام
تا چند اسیر عقل هر روزه شویم

تا چند اسیر عقل هر روزه شویم
در دهر چه صد ساله چه یکروزه شویم
در ده تو بکاسه می از آن پیش که ما
در کارگه کوزه‌گران کوزه شویم

رباعیات خیام
چون نیست مقام ما در این دهر مقیم

چون نیست مقام ما در این دهر مقیم
پس بی می و معشوق خطائیست عظیم
تا کی ز قدیم و محدث امیدم و بیم
چون من رفتم جهان چه محدث چه قدیم

رباعیات خیام
من می نه ز بهر تنگدستی نخورم

من می نه ز بهر تنگدستی نخورم
یا از غم رسوایی و مستی نخورم
من می ز برای خوشدلی میخوردم
اکنون که تو بر دلم نشستی نخورم

رباعیات خیام
من بی می ناب زیستن نتوانم

من بی می ناب زیستن نتوانم
بی باده کشید بارتن نتوانم
من بنده آن دمم که ساقی گوید
یک جام دگر بگیر و من نتوانم

رباعیات خیام
یک چند به کودکی باستاد شدیم

یک چند به کودکی باستاد شدیم
یک چند به استادی خود شاد شدیم
پایان سخن شنو که ما را چه رسید
از خاک در آمدیم و بر باد شدیم

رباعیات خیام
تا کی غم آن خورم که دارم یا نه

تا کی غم آن خورم که دارم یا نه
وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه
پرکن قدح باده که معلومم نیست
کاین دم که فرو برم برآرم یا نه

رباعیات خیام
یک جرعه می کهن ز ملکی نو به

یک جرعه می کهن ز ملکی نو به
وز هرچه نه می طریق بیرون شو به
در دست به از تخت فریدون صد بار
خشت سر خم ز ملک کیخسرو به

رباعیات خیام
آن مایه ز دنیا که خوری یا پوشی

آن مایه ز دنیا که خوری یا پوشی
معذوری اگر در طلبش میکوشی
باقی همه رایگان نیرزد هشدار
تا عمر گرانبها بدان نفروشی

رباعیات خیام

ایدل تو به اسرار معما نرسی

ایدل تو به اسرار معما نرسی
در نکته زیرکان دانا نرسی
اینجا به می لعل بهشتی می ساز
کانجا که بهشت است رسی یا نرسی

رباعیات خیام
در گوش دلم گفت فلک پنهانی

در گوش دلم گفت فلک پنهانی
حکمی که قضا بود ز من میدانی
در گردش خویش اگر مرا دست بدی
خود را برهاندمی ز سرگردانی

رباعیات خیام
گر باده خوری تو با خردمندان خور

گر باده خوری تو با خردمندان خور
یا با صنمی لاله رخی خندان خور
بسیار مخور و رد مکن فاش مساز
اندک خور و گه گاه خور و پنهان خور

رباعیات خیام
از جمله رفتگان این راه دراز
از جمله رفتگان این راه دراز
باز آمده کیست تا بما گوید باز
پس بر سر این دو راههٔ آز و نیاز
تا هیچ نمانی که نمی‌آیی باز

رباعیات خیام
وقت سحر است خیز ای مایه ناز

وقت سحر است خیز ای مایه ناز
نرمک نرمک باده خور و چنگ نواز
کانها که بجایند نپایند بسی
و آنها که شدند کس نمیاید باز

رباعیات خیام
خیام اگر ز باده مستی خوش باش
خیام اگر ز باده مستی خوش باش
با ماهرخی اگر نشستی خوش باش
چون عاقبت کار جهان نیستی است
انگار که نیستی چو هستی خوش باش

رباعیات خیام
در کارگه کوزه‌گری رفتم دوش

در کارگه کوزه‌گری رفتم دوش
دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش
ناگاه یکی کوزه برآورد خروش
کو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه فروش

مطلب مرتبط:

گلچین اشعار خیام نیشابوری

گلچین غزلیات زیبای شاعران

دسترسی آسان به بخش" گلچین غزلیات شاعران "

رضی‌الدین آرتیمانی	امیرخسرو دهلوی	انوری	اوحدی	بابا افضل کاشانی
بهار	بیدل دهلوی	حافظ	حزین لاهیجی	خاقانی
خواجوی کرمانی	سعدی	رهی معیری	سلمان ساوجی	سنایی
سیف فرغانی	شاه نعمت الله	شهریار	صاِئب تبریزی	شاطر عباس      صبوحی
عبید زاکانی	عراقی	فاضل نظری	وحشی

(در جمع آوری تصاویر شاعران از سایت گنجور استفاده شده است)